Video - Luật Nhân Quả: Niềm Tin Hay Ảo Tưởng?

Tôi nghĩ luật nhân quả không có thật. Nó chỉ là câu chuyện chúng ta bịa ra để tin rằng thế giới này vẫn còn công bằng. Nghe có vẻ xúc phạm, nhưng thử nghĩ mà xem, bao nhiêu lần trong đời bạn thấy người tốt bị dập vùi, còn kẻ gian xảo lại sống thảnh thơi, bao nhiêu vụ án, bao nhiêu nỗi oan, bao nhiêu đứa trẻ sinh ra trong khổ mà chẳng làm gì sai. Nếu nhân quả là thật, sao nó lại mù lòa đến thế. Cái mà ta gọi là luật gần như không hề có trật tự nào cả. Chỉ có ngẫu nhiên, quyền lực và sự lạnh lùng của thực tế. Nhưng con người cần tin. Chúng ta không chịu nổi cảm giác rằng mình đang sống trong một vũ trụ vô nghĩa, nơi mọi thứ xảy ra chỉ vì ngẫu nhiên, cho nên ta dựng lên nhân quả như một chiếc nạng tinh thần, nó giúp ta chịu đựng được nỗi bất công, tin rằng rồi ai cũng sẽ nhận lại điều họ xứng đáng. Người tốt thì được phúc, kẻ xấu thì gặp báo ứng. Đơn giản, gọn gàng, dễ nuốt niềm tin, xoa dịu nỗi bất lực khi ta chẳng thể làm gì trước sự tàn nhẫn của đời. Nó giống như lời mẹ dỗ, con cứ sống tốt đi, trời sẽ thương, nghe ấm lòng, dù không ai chứng minh được là đúng. Về mặt đạo đức, nhân quả cũng là công cụ dạy dỗ xã hội cần. Những niềm tin như thế để giữ người ta trong khuôn phép. Nếu không có một bàn tay vô hình nào đó giám sát, có lẽ chúng ta đã hỗn loạn hơn nhiều. Tin vào nhân quả khiến người ta sợ làm điều xấu, khuyến khích họ tử tế và duy trì trật tự trong một thế giới vốn chẳng có trật tự tự nhiên nào cả. Nó như một phiên bản tinh thần của pháp luật, nhưng nhẹ nhàng và sâu hơn, vì nó đánh vào lương tâm. Tuy nhiên, chính niềm tin ấy cũng có mặt trái. Nó dễ biến thành một liều thuốc ru ngủ, khi ta không thể chịu nổi sự thật rằng, công lý nhiều khi không tồn tại, ta viện tới nhân quả để bào chữa cho sự bất lực của mình. Ta thấy bất công, nhưng thay vì đấu tranh, ta nói cứ để nhân quả lo. Ta bị tổn thương, thay vì đòi lại công bằng, ta tự nhủ rồi họ sẽ trả giá thôi.